ئایا گەردوونە خولییەکان دەستپێکیان هەیە؟

 

ئایا گەردوونە خولییەکان دەستپێکیان هەیە ؟

یەکێک لەو سیناریۆ و گریمانانەی دانراوە بۆ دەستپێکی گەردوون بریتیە لەوەی گەردوون دەکشێت و دەچێتەوە وەکو خول و سوڕێک بەشێوەیەکی بێ کۆتا کە پێی دەوترێ bouncing universe یاخوود cyclic universe

لەبەرئەوەی ئەم سینارۆیە تێیدا بەردەوامی هەیە ، گەردوون ئەبێت دەستپێکێک و کۆتاییەکی نەبێت بەڵکو تەنها خولی بێ کۆتای کشان و چونەوەیەک بوونی هەیە کە خاڵی کۆتای نییە لە داهاتوودا و خاڵی سەرەتاشی نییە لە ڕابردوودا.

وە لەم گریمانەدا خاڵی تەرایی یاخوود سینگولارتی بوونی نییە(لەکاتێکدا لە مۆدێلی تردا هەن).

بەڵام لەتوێژینەوەیەکی نوێدا زانایانی زانکۆی بەفاڵۆ لەدژی ئەم گریمانەیە وەستاونەتەوە کە لەجۆرناڵی Cosmology and Astroparticle Physics بڵاوکراوەتەوە.
توێژینەوەکە ئەوەی پشان دا کۆتا ڤێرشنی ئەم مۆدێلە کێشەیەکی نوێی زیادکردووە. گەردوونە خولییەکان لەم مۆدێلەدا دەبێت دەستپێکێکیان هەبێت.

توێژەرێکیان دەڵێت: خەڵکی پێشنیاری گەردوونە خولیەکان ئەکەن تا گەردوون بێ کۆتا بێ لەڕابردوودا بەڵام ئەوەی ئێمە پشانی دەدەین یەکێک لەنوێترین مۆدێلەکانی ئەم گەردوونە کارناکات ، لەم مۆدێلەدا کە مامەڵە لەگەڵ کێشەکانی ئینترۆپی دەکات ئەگەر تەنانەت گەردوون خولی هەبێت ئەوا دەبێت هێشتا دەستپێکی هەبێت.

توێژەرێکیان لەکتێبە نوێکەیدا بەناوی "An Infinity of Worlds," باس لەدەستپێکی گەردوون ئەکات لەژێر مۆدێلی comsic inflation. لەم مۆدێلەدا لە سەرەتای گەردوون کشانێکی خێرا تێیدا ڕوویداوە لەخاڵی تەراییدا و دواتر بیگ بانگ بەدوایدا هاتووە لەوێشەوە توخمە سەرەتاییەکان دروستدەبن و دواتر کاکێشان و ئەستێرەکان و هەسارەکان دروستدەبن.

گەردوونی هەڵئاوساو یەکێکە لە پێشەنگەکان. بەڵام تەرکیز ئەکاتە سەر ئەوەی چی ڕوویداوە لەکات و دوای کشانە خێراکە. باس لەوە ناکات چی پێش ئەوە هەبووە و باس لە دۆخەکانی تەرایی سەرەتاییەکە ناکات.